Oorlog op de radio

Spannende reconstructie, deels uit nieuwe bronnen, van de radio in oorlogstijd ***** Tijdens de Tweede Wereldoorlog woedde er een hevige propagandastrijd tussen Radio Oranje, de spreekbuis van de Nederlandse regering in ballingschap in Londen, en de door de Duitsers aangestuurde Rijksomroep in Hilversum, compleet met zwarte zenders en misleidende berichten zoals je die tegenwoordig op sociale media tegenkomt. Na de bevrijding van het zuiden verscheen Radio Herrijzend Nederland ten tonele: de 'zender op vrije vaderlandse grond', mogelijk gemaakt door een in het geheim ontwikkelde Philips-zendinstallatie in Eindhoven. Ook na de bevrijding bleef de strijd voortduren, ditmaal tussen Herrijzend Nederland en de oude publieke omroepen. In de ogen van de regering hadden die omroepen tijdens de bezetting gecollaboreerd met de Duitsers. Er volgden zuiveringsprocedures en een strafrechtelijk onderzoek naar de omroepbestuurders. Uiteindelijk leidde dit, tachtig jaar geleden, tot een moeizaam compromis, waarbij de omroepzuilen opnieuw de overhand kregen. De katholieke, socialistische en protestantse zuilen verlangden simpelweg naar hun vertrouwde radiostemmen. Journalist Jan Libbenga reconstrueert, mede op basis van het in 2025 vrijgegeven oorlogsarchief, zeven bewogen jaren die de basis vormden van de huidige Nederlandse radio en televisie.