Voor eigen gebruik

Voor eigen gebruik is het in notitieboekjes bewaarde verslag van het gesprek dat Marcus Aurelius (121-180) met zichzelf voerde, elke dag opnieuw. We luisteren mee hoe hij op de avonden na bloedige gevechten op het slagveld zichzelf opmontert, dwingt een beter mens te zijn en zich probeert te schikken in zijn lot en zijn verantwoordelijkheid. Dichter bij de paradox van het menselijke leven komen we niet: de werkelijkheid lokt ons uit onszelf weg, en toch kunnen we elke dag meer worden wie we zijn. Aan de mogelijkheid bij de meedogenloos eerlijke Marcus Aurelius mee te luisteren als hij die paradox op het slagveld van de werkelijkheid draaglijk probeert te maken, dankt Voor eigen gebruik zijn ongeëvenaarde populariteit.

Voor deze geheel nieuwe vertaling is Ben Schomakers in de huid van de Romeinse keizer gekropen om diens soms barse, soms melancholische toon, de dwingende afgemetenheid van zijn oproepen tot zichzelf, de vaak ongewone woorden en de fascinerende metaforen, en de incidentele ontspanning en lyriek weer te geven in een Nederlands dat dezelfde sfeer ademt als het Grieks. Als de met zichzelf sprekende, zich met zichzelf confronterende keizer.

‘Een veilige vesting is het denken dat vrij van emoties is. Een mens heeft geen zekerder plek om naar te vluchten zodat hij voortaan onkwetsbaar is.’

Marcus Aurelius (121-180) regeerde van 161 tot 180 over het Romeinse Rijk. Hij wordt door velen gezien als een toonbeeld van een rechtvaardig en menselijk heerser, die de Stoïcijnse deugden belichaamde. Hij schreef Voor eigen gebruik in het Grieks tijdens een veldtocht tussen 170 en 180. Dit beroemde werk beschrijft hoe je in tijden van crisis je gemoedsrust kunt vinden en behouden door het volgen van de natuur als een bron van begeleiding en inspiratie.