De parasiet

‘De mens is de universele parasiet, omdat hij als gast leeft op kosten van de aarde, de planten en de dieren.’ – René ten Bos

In De parasiet laat de Franse filosoof Michel Serres zien dat het leven door en door parasitair is. Leven betekent dat je neemt en er niets of weinig voor teruggeeft. Dat geldt voor kleine microscopische wezens, maar ook voor dieren, kinderen, belastingadviseurs, landbouwers, filosofen, politici en managers. Kenmerkend voor het parasitaire leven is ondankbaarheid of het uitblijven van compensatie. Toch blijft Serres niet hangen in moraliseringen. Door zijn afzijdige positie kan de parasiet zaken in beweging zetten, veranderen en vernieuwen. Zonder parasieten zouden we leven in een vermoeiend paradijs waar nooit iets gebeurt.

De tekst van Serres is zelf ook parasitair. Hij teert op de verhalen van grote fabelvertellers als Aesopus en La Fontaine, op de ideeën van filosofen als Leibniz en Rousseau, en op de Bijbel. Dit komt ook naar voren in de literaire en lyrische stijl waarmee deze parasietenmaaltijd wordt opgedist.

Michel Serres (1930-2019) was lid van de Académie Française, hoogleraar aan Stanford University en gold in Frankrijk als een van de grootste geleerden op het terrein van filosofie en wetenschapsgeschiedenis. Hij publiceerde tientallen boeken over uiteenlopende onderwerpen. In Nederlandse vertaling verschenen eerder Muziek (2012) en De wereld onder de duim (2014).